Suriye'deki yeni yönetim, Rusya ile Tartus Limanı'ndaki 49 yıllık sözleşmesini sonlandıracağını duyurdu. Sözleşmenin sonlanması, limanın tüm gelirlerinin artık Suriye hazinesine aktarılacağı anlamına geliyor. Uydu görüntüleri, haftalardır Akdeniz açıklarında bulunan Rus Sparta ve Sparta II tahliye gemilerinin askeri üssü tahliye etmek için Tartus Limanı'na girdiğini gösterdi. Aralık ayının başlarında Esad rejiminin düşmesinden bu yana Tartus'ta hiçbir Rus askeri gemisi görülmemişti.
Moskova, 2019'da Esad rejimiyle anlaşma yapmış, 1971'den bu yana elinde tuttuğu Suriye'nin Tartus kentindeki limanın kullanım hakkını 49 yıllığına almıştı. Ancak Rusya ve Suriye medyası, yeni Suriye yönetiminin anlaşmayı sona erdirdiğini duyurdu.
Rusya'ya bağlı Sparta ve Sparta II isimli iki gemi, Suriye kıyısındaki Tartus'taki Kremlin deniz üssüne yanaştı. Haberler, Rusların üssü boşaltmaya başladığına işaret ediyor. Analistler uzun zamandır, Rusya'nın Suriye'deki askeri varlığının geleceğine ilişkin sorulara yanıt arıyor. Rusya'nın Akdeniz'deki askeri varlığında kritik rol oynayan limanın boşaltılması Kremlin için büyük bir kayıp.
Gemilerin varışı, Suriye medyasında kira sözleşmesinin iptal edildiğine dair haberlerle aynı zamana denk geldi. Tartus, son yıllarda Rusya için Akdeniz'de gemilere yakıt ikmali ve onarım imkânı sağlayan önemli bir üs konumunda. Kremlin, üssün kontrolünü elinde tutmak konusunda istekli görünüyor. Aralık ayında Rus yetkililerin yeni yetkililerle temaslarda bulunduğu aktarılmıştı.
Gemiler, Akdeniz'de Suriye kıyılarında birkaç hafta geçirdi. Deniz izleme siteleri, gemilerin salı akşamı limana yanaştığını ve ardından sinyal vericilerini kapattığını gösteriyor. Son günlerdeki hava durumu, net uydu görüntüleri elde etmeyi zorlaştırdı. Ancak düşük çözünürlüklü radar uydularından gelen görüntüler, gemilerin limanın askeri bölümünde olduğunu ortaya koydu. Şimdiye kadar, Aralık ayının başlarında Esad rejiminin düşmesinden bu yana Tartus'ta hiçbir Rus askeri gemisi görülmemişti.
Tartus, dizel yakıtla çalışan denizaltıların kullanabildiği Suriye'deki tek Rus tesisiydi. Dizel yakıtla çalışan denizaltılar, nükleer yakıtla çalışanlara göre daha ucuz ancak daha sık yakıt ikmali gerektiriyor. Rusya, 2013'ten bu yana bölgede iki denizaltı bulunduruyordu. Tartus'un kaybıyla Rusya'nın artık Akdeniz'de dizel yakıtlı denizaltı bulunduramayabileceği belirtiliyor.
Donanma üssü olmadığı için, denizaltılar, zaman zaman dost ülkelerin limanlarını kullanma şartıyla açık denizde tutulacak. Nükleer yakıtla çalışan denizaltılar, konvansiyonel olanlara göre limana yanaşmadan daha uzun süre hizmet verebilir. Ancak nükleer denizaltıların da ikmal için zaman zaman limana demirlemesi gerekiyor.
Tartus'un kaybı, Rusya'yı, Kremlin'in Kuzey Afrika'da alternatif üs arayışına itti. Rusya ile uzun süredir dostane ilişkiler geliştiren Cezayir'in limanları, Rus denizaltılarına zaten hizmet veriyor. Rusya için diğer seçenek savaş halindeki Libya. Suriye'den çekilmeye başladığından bu yana Moskova'nın Libya'daki askeri varlığının arttığı gözleniyor.
Bu sırada, Suriye'deki ana Rus hava üssü Hmeymim'de de faaliyetler devam ediyor. Uydu görüntüleri, Esad rejiminin düşüşünden bu yana çeşitli tarihlerde büyük Rus uçaklarının askeri teçhizatla yüklendiğini gösteriyor.
