Suriye'de 13 yıldır devam eden iç savaşın seyri, 27 Kasım'da Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif grupların başlattığı saldırılarla hızla değişti. Rejim karşıtı güçler, 7 Aralık gecesi başkent Şam'a girdi. Suriye lideri Beşar Esad ise ülkeden kaçtı. Askeri uzmanlar, rejime yönelik saldırıyı "kontrollü yıkım planı" olarak niteledi. Peki Şam nasıl bu kadar hızlı düştü? Suriye'de bundan sonra ne olacak?
Suriye'de dün gece Esad rejimi düştü. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ın Şam'dan ayrılarak, bilinmeyen bir noktaya hareket ettiği duyuruldu. Sadece 12 günde, muhalifler kuzeyden ve güneyden Şam'ın kalbine yürüdü. Şam'a giren Suriyeli muhalifler, "Şam artık Esad'dan kurtuldu" açıklaması yaptı. Muhalifler "karanlık günler sona erdi" ifadelerini kullandı. Peki Şam nasıl bu kadar hızlı düştü? Suriye'de bundan sonra ne olacak?
Savaş uzmanları, Esad'ın ordusunun yıllardır süren iç savaş yüzünden büyük kayıplar verdiğini söylüyor. Esad ailesinin 50 yılı aşkın süredir devam eden iktidarının sona ermesi bölgedeki güç dengelerini yeniden şekillendirecek.
İngiliz yayın kuruluşu BBC'ye konuşan Melbourne Üniversitesi'nde Suriye uzmanı Dara Conduit, Esad'ın en büyük müttefikleri İran, Rusya ve Hizbullah'ın kendi bölgesel çatışmalarıyla meşgul olduğunu vurguladı. Moskova ve Tahran, kendi çatışmalarının içinde sıkışmış durumda. Rusya üç yıldır Ukrayna ile, İran ve vekilleri ise İsrail ile 14 aydır çatışma halinde.
İran, nüfuzuna önemli bir darbe aldı. Esad yönetimindeki Suriye, İran ile Hizbullah arasındaki bağlantının bir parçasıydı ve gruba mühimmat transferi için kilit öneme sahipti. İran destekli bir diğer grup olan Yemen'deki Husiler de hava saldırılarında defalarca hedef alındı.
Tüm bu gruplar, Irak'taki milisler ve Gazze'deki Hamas'la birlikte, Tahran'ın "Direniş Ekseni" olarak tanımladığı ve şu anda ciddi şekilde hasar gören yapıyı oluşturuyor. Askeri uzmanlara göre, İran'ın varoluşsal bir tehdit olarak gördüğü İsrail'de ise bu yeni tablo memnuniyetle karşılanacak.
Şam'da yaşayan bir Suriyeli, "İlk defa özgürlüğün gerçekten ne olduğunu hissediyoruz. Bu da bizi şaşırtıyor." yorumunda bulundu. Suriyeli analist Malik el-Abdeh, rejime yönelik saldırıyı "kontrollü yıkım planı" olarak niteledi.
Esad'ın devrilmesinin ardından Suriye bazı zorluklarla karşı karşıya gelebilir. Bu zorluk, benzer bir kaderi yaşamış diğer ulusların başına gelen felaketlerden kaçınıp kaçınamayacağı ve yeniden inşa gibi zorlu bir sürece başlayıp başlayamayacağı olarak görülüyor.