Fransa'da gücensizlik oylamasını kaybeden hükümet düştü. Başbakan Barnier, artan siyasi ve ekonomik kaosu durdurmanın yollarını arayan Cumhurbaşkanı Macron'a istifasını sundu. Barnier'in görevinin sonunu getiren şey, kemer sıkma önlemlerini içeren 2025 bütçe planı oldu. Şimdi Macron'un önünde yeni başbakan seçmek gibi zorlu bir görev var. Peki Macron, istifa çağrılarına direnebilecek mi? Fransa'da siyasi kriz çözülebilecek mi?
Fransa'da güvenoyu alamayan hükümet düştü. Aşırı sağın da desteğiyle 577 üyeli mecliste 331 milletvekilinin çoğunluğu hükümetin düşürülmesi yönünde oy kullandı. Başbakan Michel Barnier, bugün Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile görüşerek parlamentodaki ardından istifasını sundu. Macron da artan siyasi ve ekonomik kaosu acilen durdurmanın yollarını arıyor.
Milletvekillerinin çoğunluğu, önceki gün radikal sol tarafından önerilen ve Marine Le Pen liderliğindeki aşırı sağ tarafından desteklenen güvensizlik oylamasına arka çıktı. Barnier'nin rekor bir hızla görevden alınması, bu yaz yapılan ve hiçbir siyasi gücün genel çoğunluğu sağlayamadığı ve aşırı sağın güç kazandığı erken genel seçimlerin ardından geldi. Barnier'in görevden alınmasını tetikleyen şey, Fransa'nın mali durumunu istikrara kavuşturmak için gerekli olduğunu savunduğu kemer sıkma önlemlerini içeren 2025 bütçe planı oldu.
Başbakan Barnier, pazartesi günü bir sosyal güvenlik finansman tasarısını, oylama yapılmadan kabul ettirmişti. Ancak güvensizlik önergesi, hükümetin tüm finansman planını iptal etti. Yeni bir hükümet Noel'e kadar yeni bir bütçeyi onaylayamazsa, mevcut bütçe gelecek yıl için otomatik olarak yenilenecek. Ancak bu senaryo pek olası değil.
ING Economics bir notunda “Fransa muhtemelen 2025 bütçesine sahip olmayacak” dedi ve ülkenin “yeni bir siyasi istikrarsızlık dönemine girdiğini” öngördü. Derecelendirme kuruluşu Moody's, Barnier'in düşüşünün “ülkenin siyasi çıkmazını derinleştirdiği” ve “kamu maliyesinin konsolidasyon olasılığını azalttığı” uyarısında bulundu. Paris borsası, bugün açılışta düştükten sonra toparlanarak küçük kazançlar gösterirken, Fransız devlet tahvillerinin getirileri borç piyasalarında yeniden yukarı yönlü baskı altında kaldı.
Macron'un önünde şimdi uygun bir halef seçmek gibi zor bir görev var. Ofisinden yapılan açıklamada, Cumhurbaşkanı'nın bu akşam ulusa sesleneceği belirtildi. Macron'un cumhurbaşkanlığı görev süresinin dolmasına iki yıldan fazla bir süre kaldı, ancak bazı muhalifler onu istifaya çağırıyor. Bu, Charles de Gaulle'ün cumhurbaşkanı olduğu 1962 yılında Georges Pompidou hükümetinin uğradığı yenilgiden bu yana ilk başarılı güvensizlik oylamasıydı.
Ulusal Meclis Başkanı Yael Braun-Pivet, Macron'u yeni başbakanı seçmek için vakit kaybetmemeye çağırdı ve Fransa'nın uzun süre “sürüklenmesine” izin verilemeyeceğini söyledi. Macron'un Barnier'in halefini ne kadar çabuk atayacağı ya da siyasi eğilimlerinin ne olabileceği konusunda herhangi bir belirti yok. Sadık Savunma Bakanı Sebastien Lecornu ve Macron'un merkezci müttefiki Francois Bayrou, eski Sosyalist başbakan ve içişleri bakanı Bernard Cazeneuve gibi olası adaylar olarak lanse edildi.
Sert sol görüşlü Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) partisinin parlamento grubu başkanı Mathilde Panot\ gazetecilere yaptığı açıklamada “Şimdi Macron'a gitmesi çağrısında bulunuyoruz” dedi. Panot, derinleşen siyasi krizi çözmek için “erken cumhurbaşkanlığı seçimleri” çağrısında bulundu. Ancak hükümetin düşmesine sevinmemeye özen gösteren aşırı sağcı Le Pen, bir televizyon röportajında partisinin, yeni bir başbakan atandığında “çalışmalarına izin vereceğini” ve “herkes için kabul edilebilir bir bütçe” oluşturulmasına yardımcı olacağını söyledi. Parlamentodaki sağcı milletvekillerinin başkanı Laurent Wauquiez, güvensizlik oylamasının sorumluluğunun aşırı sağ ve radikal solda olduğunu ifade etti.
Barnier, Macron'un 2017'de iktidara gelmesinden bu yana görev yapan beşinci başbakan oldu ve her başbakan birbirini izleyen daha kısa sürelerle görev yaptı. Ulusal Meclis'in yapısı göz önüne alındığında, Barnier'in halefinin daha uzun süre görevde kalacağının bir garantisi yok.
Öfkeye yol açan kemer sıkma bütçesinin ortadan kalkmasına rağmen ulaşım, eğitim ve diğer kamu sektörü hizmetlerinde grev çağrıları devam ediyor. Daha fazla belirsizliğe sürüklenme, Macron'un ev sahipliği yaptığı önemli bir uluslararası etkinlik olan Notre-Dame katedralinin 2019'daki yangından sonra cumartesi günü yeniden açılmasından önce geldi. Konuklar arasında ABD başkanı seçilmesinden bu yana ilk yurtdışı gezisine çıkan Donald Trump da yer alıyor.