Hollanda, parlamento seçimleri için sandık başına gitti. Seçimin sonucu, Mark Rutte'den boşalan başbakanlık koltuğuna kimin oturacağını belirleyecek. Sandık çıkış anketlerine göre Geert Wilders liderliğindeki İslam düşmanı ve aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV), açık farkla ilk sıraya yerleşti. Bir önceki seçime göre 10 sandalye kaybeden Türkiye kökenli Dilan Yeşilgöz-Zegerius liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) ise 24 sandalye ile üçüncü sıraya geriledi.
Hollanda parlamento seçimleri için sandık başına gitti. Yerel saatle dün 07.30'da (TSİ 09.30) başlayan oy verme işlemi 21.00'e (TSİ 23.00) sona erdi.
Seçimin sonucu, Mark Rutte'den boşalan başbakanlık koltuğuna kimin oturacağını belirleyecek. Ülkenin, 10 yıldan uzun süredir ilk kez yeni bir başbakanı olacak.
Rutte'nin yerine başbakan olabilecek isimler arasında Ankara doğumlu Dilan Yeşilgöz de var.
Yeşilgöz, Rutte'nin Halkın Özgürlük ve Demokrasi Partisi'nin lideri oldu. Önceki seçime kıyasla 10 sandalye kaybeden Dilan Yeşilgöz-Zegerius liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi 24 sandalyeyle üçüncü sıraya geriledi. Eğer yeterli oyu alarak seçilseydi Hollanda'nın ilk kadın başbakanı olacaktı.
Sandık çıkış anketlerine göre, Geert Wilders liderliğindeki İslam düşmanı ve aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV), açık farkla ilk sıraya yerleşti. Wilders, partisini ilk sırada gösteren sandık çıkış anketleri ve ilk sonuçların ardından taraftarlarına hitabında, "Diğer partilere sesleniyorum; artık kampanya bitti ve seçmen konuştu. Şimdi birbirimizle benzerlikler aramamız gerekecek. Birlikte çalışmamız gerekecek. PVV artık hiçbir partinin görmezden gelemeyeceği 35 sandalyeye ulaştı. Bıktık artık. Hollandalının yeniden birinci sırada olmasını istiyoruz ve bunu sağlayacağız." ifadesini kullandı.
Bu sonuçlara göre artık göz ardı edilemeyeceklerini, aksi bir durumun son derece antidemokratik olacağını, seçmenlerin bunu kabul etmeyeceğini savunan Wilders "Ülkeyi biz yöneteceğiz." diye konuştu.
Aşırı sağcı lider, kamu yayın kuruluşu NOS'a yaptığı açıklamada ise daha önceki söylemlerini yumuşatmaya çalışarak, etnik kökeni ve dini ne olursa olsun herkesin başbakanı olmak istediğini ve diğer partilerle koalisyon görüşmelerinde bir anlaşmaya varabileceklerini umduğunu dile getirdi.
Wilders, "Ben umutluyum. Partilerin Anayasa'ya aykırı hareket eden bir hükümet istemediklerini anlayabiliyorum. Bunu da yapmayacağız. Camilerden, Kur'an'dan, İslami okullardan bahsetmeyeceğiz. Hollandalıların umudu olan, önceliğin tekrar kendilerine verilmesini konuşacağız." dedi.
Wilders, saç sitili ve göçmen karşıtlığı nedeniyle "Hollandalı Trump" olarak adlandırılıyor. İslam ve göç karşıtı olan ve AB'den çıkmayı vaadeden Wilders, yarışı önde biitirirse iktidar olabilmek için bir koalisyon formülü bulmak zorunda.
PVV, parlamentodaki 150 sandalyeden 35'ini kazanarak birinci sırayı alırken eski AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Frans Timmermans’ın liderliğinde seçimlere ittifakla giren İşçi Partisi (PvdA) ve Yeşil Sol (Groen Links) 25 sandalye ile ikinci sırayı aldı.
Bir önceki seçime göre 10 sandalye kaybeden Dilan Yeşilgöz-Zegerius liderliğindeki Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi (VVD) ise 24 sandalye ile üçüncü sıraya geriledi. 2021 seçimlerinde Hristiyan Demokratlar Birliğinden (CDA) seçilen ve daha sonra ayrılarak yeni parti kuran Pieter Omzigt'in lideri olduğu, ilk defa seçimlere katılan Yeni Sosyal Sözleşme Partisi (NSC) 20 sandalye ile dördüncü oldu.
Bu meclis aritmetiğinde kilit isim haline gelen Omzigt, daha önceki açıklamalarında Wilders ile koalisyona girmeyeceklerini söylemişti ancak ilk sonuçların ardından bu konuda net bir ifade kullanmaktan kaçındı.
Bir önceki seçime göre koalisyon partilerinden Demokratlar 66 (D66) 24'ten 10'a, CDA 15'ten 5'e ve Hristiyan Birlik Partisi (CU) 5'ten 3 sandalyeye düştü. Üyelerinin çoğunluğu Türk ve diğer Müslümanlar olan Denk Partisinin milletvekili sayısı ise bir önceki seçime göre değişmeyerek 3 oldu. Hiçbir partinin tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadığı ülkede koalisyon hükümeti için en az 76 sandalyeye sahip olmak gerekiyor.
Resmi sonuçlar seçimlerin yapıldığı tarihten en erken 8 gün sonra açıklanacak.
Sonuçların resmiyet kazanmasının ardından hükümet kurma görüşmeleri başlayacak. En fazla milletvekili çıkaran partinin diğer partilere hükümet kurma teklifi götüreceği sürecin, günler, haftalar hatta aylar sürebileceği belirtiliyor. Ülkede daha önce hükümet 2021'deki seçimin ardından 229 günde kurulmuş, bu süreç 2017’de 225 gün, 1977'de 208 gün, 2012'de ise 54 gün almıştı.
Son yıllarda sürekli koalisyon hükümetleriyle yönetilen ülkede, bir partinin hükümet kurabilmesi için parlamentodaki 150 milletvekilinden en az 76'sının desteğini alması gerekiyor.
Ailesi Türkiye'den Hollanda'ya göç eden, geçici hükümetin Adalet ve Güvenlik Bakanı Yeşilgöz-Zegerius, İslam karşıtı ve aşırı sağcı Wilders liderliğindeki PVV ile koalisyona kapıları açık bırakıyor. Hollanda'nın geçici hükümetinin Başbakanı Mark Rutte'nin liderliğinden sonra VVD'nin başına geçen Yeşilgöz-Zegerius, 2018'de VVD partisinden milletvekili olduğu dönemde, Hollanda Parlamentosunun, 1915 olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarını tanıyan tasarısını desteklemişti. Öte yandan Yeşilgöz-Zegerius, ülkede hukuk eğitimi olmayan ilk adalet bakanı olarak tarihe geçmişti.Hollanda'da VVD, CDA, D66 ve CU'den oluşan koalisyon hükümeti, göçmen politikalarındaki anlaşmazlık nedeniyle 7 Temmuz 2023'de istifa etmişti.
18 Haziran 1977’de Ankara’da doğan Dilan Yeşilgöz, Tunceli kökenli. Babası 12 Eylül 1980 askeri darbesinden önce Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nda (DİSK) görevli sendikacı Yücel Yeşilgöz.Darbeden sonra baba Yeşilgöz, Hollanda’ya sığınma talebinde bulundu. Daha sonra Dilan Yeşilgöz, annesi ve kız kardeşiyle birlikte tekneyle Yunanistan’ın Kos adasına, oradan da mülteci olarak Hollanda’ya gitti.Dilan Yeşilgöz siyasi hayatına Özgürlük ve Demokrasi için Halk Partisi’nde başladı. 2014 ve 2017 seçimlerinde parti listesinden Amsterdam Kent Konseyi üyeliğine seçildi.25 Mayıs 2021’de Hollanda’da Ekonomik İşler ve İklim Politikası Devlet Bakanı olarak atandı. 10 Ocak 2022 tarihinden itibaren Güvenlik ve Adalet bakanı olarak görev yapıyor.Başbakan Mark Rutte’nin siyaseti bırakma kararından sonra 18 Ağustos 2023’te oybirliğiyle VVD’nin genel başkanı seçildi.
