Katar'ın başkenti Doha'da taraflar ve arabulucu ülkeler Gazze'de ateşkes sağlanması için görüşmeleri tamamladı. Taraflar arasında beklenen ateşkes anlaşmasına varıldı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ateşkesi memnunieytle karşılandığını belirtirken, Avrupa ve dünyadan konuyla ilgili birçok açıklama geldi. İlk aşaması 42 gün sürecek ateşkes anlaşmasına Avrupa ve dünyadan nasıl tepkiler geldi?
İsrail ve Hamas Gazze'de ateşkes için anlaşmaya vardı. İsrail kabinesi yarın anlaşmayı onaylamak için toplanacak. İŞTE ANLAŞMANIN AYRINTILARI
Ateşkes anlaşmasıyla ilgili açıklama paylaşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, görüşmelerin ateşkesle sonuçlanmasını memnuniyetle karşıladığını belirtti. Erdoğan mesajında, "Filistin Direniş Hareketi HAMAS ile İsrail arasındaki ateşkes görüşmelerinin anlaşmayla sonuçlanmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Anlaşmanın, Filistinli kardeşlerimiz başta olmak üzere bölgemiz ve tüm insanlık için hayırlara vesile olmasını, kalıcı barış ve istikrara kapı aralamasını temenni ediyoruz. İsrail’in hukuk ve insanlık dışı saldırıları karşısında topraklarını ve özgürlüklerini cesaretle savunan Gazze’nin kahraman halkını ve yiğit evlatlarını hürmetle selamlıyoruz. Türkiye olarak zulme ve zalime karşı mücadelelerinde Filistinli kardeşlerimizi bir an olsun yalnız bırakmadık. İnşallah bundan sonra da Gazze halkının yanında olacak, Gazze’nin yaralarını sarması ve yeniden ayağa kalkması için tüm imkânlarımızı seferber edeceğiz. Bu vesileyle Gazze’nin topraklarını mübarek kanlarıyla sulayan tüm şehitlerimizi rahmetle yâd ediyor, ateşkes anlaşmasının hayırlı olmasını Rabb’imden niyaz ediyorum." ifadelerini kullandı.
Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından alınan bilgiye göre, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Hamas Şura Meclisi Başkanı Muhammed Derviş İsmail ve Hamas Siyasi Bürosu’nun üyeleri ile bu akşam bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Bakan Fidan, Gazze’de sağlanan ateşkesin Filistin halkı için hayırlı olmasını diledi. Bakan Fidan ayrıca, Gazze’ye acilen insani yardım ulaştırılması başta olmak üzere, Türkiye’nin Filistin’e her alandaki desteğinin süreceğini belirtti.
Hamas’tan Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanmasının ardından ilk açıklama geldi. Hamas, tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Ateşkes anlaşması, Gazze Şeridi'nde 15 ayı aşkın süredir devam eden direnişimizin bir sonucudur. Gazze'ye yönelik saldırıyı durdurma anlaşması halkımız, direnişimiz ve özgür dünya için bir kazanımdır. Anlaşma, halkımızın kurtuluş ve geri dönüş hedeflerine ulaşma yolunda düşmanla mücadelede bir kilometre taşıdır.” denildi.Anlaşmanın İsrail saldırılarını durdurma, katliamları ve soykırım savaşını sona erdirmek amacıyla yapıldığı aktarılan açıklamada, “Gazze ile dayanışmayı dile getiren, halkımızın yanında duran, işgalin ifşa edilmesine ve saldırganlığın durdurulmasına katkıda bulunanlara minnettarlığımızı ve takdirlerimizi ifade ediyoruz. Bu anlaşmaya varılması için büyük çaba sarf eden arabulucu kardeşlerimize, özellikle de Katar ve Mısır'a özel teşekkürlerimizi sunuyoruz.” denildi.
Hamas lideri Hayye, "Gazze'de filistin halklarını ve mazlumları destekleyerek onurlu tutum sergileyen Türkiye, Güney Afrika, Cezayir, Rusya, Çin ve tüm ülkelere teşekkürlerimizi sunuyoruz" ifadelerini kuallandı. Hamas'ın telegram hesabında yayınlanan paylaşımda, Hayye'nin konuya ilişkin açıklamalarına yer verildi. Açıklamasında, İsrail'in, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde yürüttüğü soykırım savaşında hiçbir hedefine ulaşamadığını belirten Hayye, Filistinlilerin Gazze Şeridi'ni yeniden inşa edebilecek kapasitede olduğunu vurguladı. İsrail'in saldırıları sonucu Gazze Şeridi'nde yaşanan büyük yıkıma ilişkin ise Hayye, "Öncelikle Allah'ın yardımıyla, sonra da kardeşlerimizin, sevdiklerimizin ve destekçilerimizin yardımıyla Gazze'yi yeniden inşa edebiliriz." diye konuştu.
Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani, başkent Doha'da yaptığı basın toplantısında Hamas ile İsrail arasındaki ateşkes ve esir takası anlaşması müzakerelerine ilişkin bilgi verdi. Al Sani, esir takası, sürdürülebilir bir sükunetin yeniden sağlanması ve Gazze'de kalıcı ateşkes sağlanması konusunda anlaşmaya varıldığını; Gazze'de ateşkes anlaşmasının uygulanmasının önümüzdeki pazar günü başlayacağını ifade etti. Anlaşmanın ilk aşamasının 42 gün süreceğini kaydeden Al Sani, Hamas'ın, ilk aşamada 33 İsrailli esiri serbest bırakacağını karşılığında bazı Filistinli esirlerin serbest bırakılacağını aktardı.
ABD Başkanı Biden, yazılı bir açıklama yaparak İsrail ile Hamas arasında ateşkesin sağlandığını duyurdu. Biden, bu planın çerçevesini Mayıs ayında çizdiğini oluşturduğunu belirtti. İlk serbest kalacak rehineler arasında Amerikalıların da olduğunu söyleyen Biden, "İsrail, ateşkesin sonraki aşamasını önümüzdeki 6 hafta müzakere edecek." dedi. Biden, açıklamasında, "Bugün ABD'nin Mısır ve Katar ile birlikte yürüttüğü yoğun diplomasi sonucunda, İsrail ve Hamas bir ateşkes ve rehine anlaşmasına ulaştı." ifadesini kullandı. Söz konusu anlaşma ile Gazze'deki "çatışmaların" duracağını, esirlerin serbest kalacağını ve Filistinlilerin ihtiyaç duydukları insani yardıma kavuşacaklarını kaydeden Biden, ateşkes haberini memnuniyetle karşıladıklarını aktardı. "Çatışmaların sona ermesi, barış ve güvenliğin inşasına başlanması aslında uzun zaman önce gerekiyordu." diyen Biden, özellikle esirlerin serbest kalacak olmasından dolayı çok mutlu olduğunu belirtti.
ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump, Truth Social adlı sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı açıklamada, taraflar arasında anlaşmanın sağlandığını duyurdu. Donald Trump, açıklamasında, "Orta Doğu'da esirler konusunda (Gazze'de ateşkes) anlaşma sağlandı. Kısa sürede serbest kalacaklar. Teşekkürler." ifadelerini kullandı. Trump, aynı hesabından daha sonra yaptığı yeni açıklamada, söz konusu ateşkes anlaşmasını, 5 Kasım 2024'teki başkanlık seçimlerini kazanmasına bağladı. "Bu epik ateşkes anlaşması, yalnızca kasım ayında kazandığımız tarihi zaferin bir sonucu olarak gerçekleşebilirdi." yorumunu yapan Trump, kendi yönetiminin "barış arayışında" olduğunu ve bunu, tüm dünyaya göstereceklerini belirtti.
Orta Doğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'a ayrıca teşekkür eden Trump, "Gazze'nin bir daha teröristler için güvenli bir sığınak haline gelmemesi" için İsrail ve diğer müttefikleriyle yakın çalışmaya devam edeceklerini vurguladı. İbrahim Anlaşmalarını daha da genişleteceklerini kaydeden Trump, "Bu, Amerika ve hatta dünya için gerçekleşecek harika şeylerin sadece başlangıcı." değerlendirmesini yaptı. Ateşkeste kendisinin payının "büyük" olduğunu savunan Trump, "Daha Beyaz Saray'a gelmeden bu kadar çok şey başardık. Beyaz Saray'a geri döndüğümde olabilecek harika şeyleri bir hayal edin." ifadelerine yer verdi.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Guterres, "Ateşkes anlaşması memnuniyet verici, şimdi savaşın yaralarının sarılmasına odaklanılmalı." dedi.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, X hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail ile Hamas'ın ateşkese varmasından memnuniyet duyduğunu ifade ederek, bu sayede esirlerin ailelerine, insani yardımların ise Gazze'deki sivillere ulaşabileceğini belirtti. Von der Leyen, "Bu, insanların çok uzun süredir büyük acılar çektiği tüm bir bölgeye umut getiriyor. Her iki taraf da bölgede kalıcı istikrarın sağlanması ve çatışmanın diplomatik yollardan çözüme kavuşturulmasına yönelik bir adım olarak bu anlaşmayı eksiksiz şekilde uygulamalıdır." ifadesini kullandı.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da X'teki hesabından, ateşkesten memnuniyet duyduğunu bildirerek, "Bu, şiddetin sona erdirilmesine yönelik önemli ve olumlu bir gelişmedir. Şimdi sıra bu anlaşmayı tüm esirler ve aileleri, Gazze halkı ve bölge halkı için hayata geçirmeye gelmiştir." mesajını paylaştı.
Lübnan Başbakanı Necib Mikati, İsrail'in 467 gün saldırı düzenlediği Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Mikati, X hesabından yaptığı paylaşımda, Katar, Mısır ve ABD'nın arabuluculuğunda Gazze'de ateşkes sağlanmasına ilişkin açıklamada bulundu. Lübnan Başbakanı, Gazze'de ateşkesten duyduğu memnuniyeti belirterek, "Bu duyuru, İsrail saldırıları sonucunda büyük acılar çeken Filistin halkının tarihinde kanlı bir sayfayı kapatıyor." ifadesini kullandı. Mikati, ateşkesin sürdürülebilir olması ve İsrail'in ateşkes anlaşmasına uymasının önemine dikkati çekerek, Filistin meselesinin bu şekilde kalıcı çözüme kavuşabileceğini ve Filistin halkının meşru haklarını elde edebileceğini aktardı.
Belçika Başbakanı Alexander De Croo, X hesabından yaptığı paylaşımda, ateşkese varılmasının esirler ve ailelerinin yanı sıra Gazze halkı için de olumlu bir gelişme olduğunu aktardı. Belçikalı lider, "Aylarca süren çatışmaların ardından esirler, aileleri ve Gazze halkı için muazzam bir rahatlama hissediyoruz. Bu ateşkesin çatışmalara son vereceğini ve kalıcı bir barışın başlangıcı olacağını umalım." değerlendirmesinde bulundu. Belçika Dışişleri Bakanı Bernard Quintin, X paylaşımında, ateşkesi "bir umut ışığı" olarak nitelendirerek, bu gelişmenin uzun süredir beklendiğini kaydetti. Belçika'nın tüm tarafları ateşkes kararına saygı göstermeye çağırdığını belirten Quintin, "Akan kan durmalıdır. İnsani yardım için sınırsız erişim garanti altına alınma, esirler serbest bırakılmalı. Belçika, iki devletli çözüme yönelik çabaları desteklemeye devam edecektir." ifadelerine yer verdi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz da sosyal medya platformu X’ten yaptığı açıklamada, Gazze'de ateşkes sağlanması ve aralarında Almanların da bulunduğu rehinelerin serbest bırakılması konusunda bir anlaşmaya varılmasının iyi olduğunu belirterek, “Bu anlaşma şimdi tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır. Tüm rehineler serbest bırakılmalıdır.” İfadesini kullandı. Cenazelerin de onurlu bir veda için ailelere verilmesi gerektiğini belirten Scholz, "Bu ateşkes savaşın kalıcı olarak son bulması ve Gazze Şeridi'ndeki kötü insani durumun iyileştirilmesi için bir fırsat sunuyor. Bunun için çaba sarf etmeye devam edeceğiz." değerlendirmesinde bulundu. Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da sosyal medya platformu X'ten yaptığı paylaşımda, "Bu saatlerde esirlerin serbest bırakılması ve Gazze'deki ölümlerin sona ermesi umudu var. Sorumluluğu taşıyan herkesin bu fırsatın değerlendirilmesini sağlaması gerekiyor." ifadesini kullandı.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, yaptığı yazılı açıklamada, "Evleri bir gecede savaş alanına dönen masum Filistinliler ve hayatlarını kaybeden çok sayıda kişi için bu ateşkes, Gazze'deki acıyı sona erdirmek için acilen ihtiyaç duyulan insani yardımların büyük ölçüde artmasına olanak tanımalı." değerlendirmesinde bulundu. Starmer, ardından İsrail ve Filistin halkları için iki devletli çözüm temelinde kalıcı olarak daha iyi bir geleceğin nasıl güvence altına alınacağına odaklanılması gerektiğini vurguladı. Başbakan Starmer, İngiltere ve müttefiklerinin, şiddet döngüsünü kırmak ve Orta Doğu'da uzun vadeli barışı güvence altına almak için bu önemli çabaların ön saflarında yer almayı sürdüreceğinin altını çizdi.
İtalya Başbakanlığından yapılan yazılı açıklamada, "İtalya, Gazze'de ateşkes ve Hamas'ın elindeki rehinelerin serbest bırakılması konusunda anlaşmaya varılmasını büyük memnuniyetle karşılamakta ve uzun bir müzakere süreci sonucunda elde edilen bu başarıdan dolayı Mısır, Katar ve ABD'yi tebrik etmektedir." ifadesi yer aldı. İtalyan hükümetinin, geçen yıl G7 Dönem Başkanı sıfatıyla, bu sürece her zaman kararlılıkla destek verdiği hatırlatılan açıklamada, İtalya’nın tüm rehinelerin ailelerine kavuşmasını beklemekte olduğu kaydedildi. Ateşkesin, Gazze'deki sivil halk için insani yardımların önemli ölçüde artırılmasına olanak sağladığı belirtilen açıklamada, İtalya'nın bu alandaki çabalarının, özellikle gıda güvenliği ve sağlık odaklı "Gazze için Gıda" girişimi aracılığıyla sürdürmeye devam edeceği aktarıldı.
Malta Başbakanı Robert Abela da X platformundan yaptığı paylaşımında, "Malta Hükümeti, Gazze ateşkes anlaşmasını memnuniyetle karşılıyor. Sayısız insan hayatını kaybetti ve rehineler tarifsiz acılar yaşadı. Bu ateşkes, dünyanın umut ettiği ve İsrail ile Filistin halkının ihtiyaç duyduğu şeydir. Malta, her zaman olduğu gibi barış girişimlerini desteklemeye devam edecektir." değerlendirmesinde bulundu.
İrlanda Başbakanı Simon Harris, yaptığı açıklamada, söz konusu anlaşmayı memnuniyetle karşıladığını ve anlaşmanın İsrail hükümetinin resmi onayından geçmesini temenni ettiğini dile getirdi. Harris, "Tüm tarafların, bu fırsatı değerlendirerek taahhütlerini tam olarak yerine getirmelerini, esirlerin ailelerine dönmelerine ve Gazze halkının hayatlarını yeniden inşa etmeye başlamalarına izin vermelerini ve bunun kalıcı anlaşmaya yol açmasını umuyorum." ifadesini kullandı. Bu süreçte uluslararası toplumun da üzerine düşeni yapması gerektiğinin altını çizen Harris, şunları kaydetti: "Gazze'ye yardımları arttırmalı, Gazze'ye istikrar ve yönetim getirecek yenilenmiş bir Filistin Yönetimini desteklemeli ve kalıcı barışa götürecek sürecin başlatılması için çalışmalı. Bu da ancak İsrail devletinin egemen bir Filistin devleti ile barış ve güvenlik içinde yaşayacağı iki devletli çözümle mümkün olacaktır."
Slovenya Dışişleri Bakanlığı, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, İsrail ile Hamas arasında sağlanan ateşkesi memnuniyetle karşılandığını belirtti. Ateşkesin Gazze'de ihtiyaç duyulan insani yardımın ulaşmasına olanak sağlayacağına işaret edilen açıklamada, "Bu gelişmelerin ardından dinlenme zamanı değil. Kalıcı ateşkes sağlanmalı. Çabalarımızı yoğunlaştırmalıyız. Bu önemli adımın atılmasına katkı sağlayan herkese teşekkür ediyoruz." ifadelerine yer verildi.
Hollanda Başbakanı Dick Schoof, İsrail ile Hamas arasında Gazze'de ateşkes konusunda anlaşma sağlanmasını büyük memnuniyetle karşıladığını ve önemli bir gelişme olduğunu söyledi. Schoof, sosyal medya hesabından, “Artık her iki tarafın da anlaşmalara uyması önemli, böylece çok daha hayati önem taşıyan insani yardımlar Gazze'deki acı çeken halka ulaştırılabilir ve rehineler nihayet sevdiklerine kavuşabilir.” paylaşımında bulundu. Anlaşmanın Ortadoğu'da gerginliğin azaltılmasına yönelik ve kalıcı barışa doğru önemli bir adım olduğunu paylaşan Schoof, “İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes, benim büyük memnuniyetle karşıladığım önemli bir gelişmedir.” açıklamasında bulundu. Dışişleri Başkanı Caspar Veldkamp da "ABD, Mısır ve Katar'a arabuluculuk çabalarından dolayı teşekkür ediyorum. Hollanda, bölgesel ve uluslararası ortaklarla yakın işbirliği içinde, sürekli olarak bir anlaşmanın sağlanması yönünde çaba sarf etmiştir. Bu, sürdürülebilir ve kalıcı bir barışa doğru atılmış ilk adım olsun." mesajını paylaştı.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Gazze'de İsrail ile Hamas arasında sağlanan ateşkes anlaşmasından duyduğu memnuniyeti belirterek, bunun iki devletli çözüm yolunda vazgeçilmez adım olduğunu vurguladı. Sanchez, X hesabından yaptığı açıklamada, İsrail ve Hamas arasında varılan ateşkes anlaşmasını umutla karşıladığını ifade ederek, bunun çatışmayı sona erdirmesi, Gazze'deki korkunç insani durumun düzeltilmesini ve tüm esirlerin serbest bırakılmasını sağlaması gerektiğini belirtti. Arabulucular Katar, Mısır ve ABD'ye teşekkür eden Sanchez, "Bu anlaşma bölgesel istikrarın sağlanması açısından hayati önem taşıyor. Bu, iki devletli çözüme ve uluslararası hukuka saygılı adil barışa giden yolda vazgeçilmez adımı temsil ediyor." ifadelerini kullandı.