İspanya'nın Mallorca adasında bulunan 280 milyon yıllık gorgonopsiyen fosili, bilim dünyasında büyük bir heyecan yarattı. Bu fosil, daha önce bilinen en eski gorgonopsiyen fosillerinden 10 milyon yıl daha eski. İspanya’daki kazılarda ortaya çıkan fosilin, karasal ekosistemlerin hakim olduğu dönemde, memelilerin atalarının uzak akrabaları olan bu hayvanların nasıl evrimleştiğine dair yeni bilgiler sunması bekleniyor.
Dinozorlar henüz Dünya’da dolaşmıyorken ve memelilerin ortaya çıkmasına milyonlarca yıl varken, gorgonopsiyenler karaların hakimiydi. Bu antik canlılar, kedi büyüklüğünden kutup ayısı boyutuna kadar değişen vücut yapılarıyla dikkat çekiyor ve hançer benzeri uzun dişleriyle biliniyorlardı. 252 milyon yıl önce yok olan bu ilginç canlılara dair bilgiler sınırlıydı, ta ki Akdeniz’deki Mallorca Adası’nda çığır açan bir fosil keşfedilene kadar.
Yeni keşfedilen fosil, gorgonopsiyenlerin daha önce bilinen en eski fosillerinden yaklaşık 10 milyon yıl daha yaşlı. Bilim insanları, bu fosilin 270-280 milyon yıllık olduğunu ve türünün en eskisi olduğunu belirledi. Kafatası uzunluğu yaklaşık 18 santimetre olan bu hayvanın, orta boy bir köpek büyüklüğünde olduğu tahmin ediliyor. Ancak görünümü, uzun kuyruğu, kürksüz vücudu ve gözle görülmeyen kulaklarıyla kertenkelelere de benziyordu.
Araştırmacılar, gorgonopsiyenlerin kertenkelelerle karıştırılmaması gerektiğini özellikle vurguluyor. Memeliler ve sürüngenlerin 320 milyon yıl önce yaşamış ortak bir atadan evrimleştiği, ancak gorgonopsiyenlerin memeli olmayan terapsitler olarak ayrı bir soydan geldiği belirtiliyor. Araştırma ekibinden Ken Angielczyk, bu antik canlının tamamen farklı bir evrimsel geçmişi olduğunu ve "kertenkele-köpek" gibi basit bir tanımlamanın yanıltıcı olacağını söylüyor.
Gorgonopsiyen fosilleri genellikle Güney Afrika ve Rusya’nın yüksek enlemli bölgelerinde bulunmuştu. Mallorca’da yapılan bu keşif, bu canlıların yalnızca yüksek enlemlerde değil, aynı zamanda süperkıta Pangea’nın merkezi bölgelerinde de yaşamış olabileceğini gösteriyor. Paleontologlar, bu bulgunun, daha önce göz ardı edilen bölgelerde fosil araştırmalarına hız kazandıracağını ve antik canlıların yaşam alanlarına dair yeni bilgiler sağlayacağını düşünüyor.
2019-2021 yıllarında yapılan kazılarda ortaya çıkarılan bu fosil, memelilerin ve diğer canlıların evrimsel tarihine ışık tutuyor. Bilim insanları, bu tür keşiflerle birlikte geçmişin karanlık sayfalarını daha iyi aydınlatmayı hedefliyor. Yeni fosil, memelilerin uzak akrabaları olan gorgonopsiyenlerin yaşamına dair yeni sorular sorulmasına yol açarken, evrimsel tarihe dair anlayışımızı da derinleştiriyor.