H5N1 gibi influenza virüslerinin kuşlar arasında yayılarak insanlara bulaşabilen bir enfeksiyon hastalığı olan kuş gribi, daha çok evcil ve yaban kuşlarında görülür ancak nadiren insanlara geçebilir. Kuş gribinin belirtileri arasında yüksek ateş, kas ağrıları, halsizlik, öksürük, boğaz ağrısı ve solunum güçlükleri gibi grip benzeri semptomlar yer alır. Daha ileri evrelerde zatürre, organ yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Uzmanlar, kuş gribinin yeni bir pandemiye yol açması durumunda, önlenemez zararları olabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
ABD'nin Louisiana eyaletindeki bir kişi, H5N1 olarak bilinen kuş gribi virüsü nedeniyle hayatını kaybetti. ABD'de kuş gribiyle bağlantılı olarak bilinen ilk ölüm, bilim dünyasında büyük endişe yarattı.
Ölen kişiden alınan örnekler, virüsün insan üst solunum yollarındaki hücrelere bağlanma yeteneği kazanmış olabileceğini gösterdi. New England Journal of Medicine, benzer bir mutasyonun Kanada'nın Vancouver kentinde hastaneye kaldırılan 13 yaşındaki bir kızda da tespit edildiğini açıkladı. Kuş gribi virüsünün, insanlar arasında daha kolay yayılacak şekilde evrimleşmesi, bilim insanlarının uzun zamandır korktuğu bir ihtimal.
Eğer bu evrimleşme gerçekleşirse, dünyada Covid-19’un yol açtığı ölüm sayısını geride bırakacak daha büyük bir pandemi riski ortaya çıkabilir. Kuş gribi ile ilgili korkular, en son 2004 yılında Tayland'da bir kız çocuğunun virüsü annesi ve teyzesine bulaştırmasıyla gündeme gelmişti. O dönemde, kuş gribinin terörizm kadar büyük bir tehdit oluşturduğu belirtilmiş ve İngiltere hükümeti, acil servisleri 750.000 ölüye hazırlanmaları için uyarıda bulunmuştu.
Son dönemde, Kuzey Amerika'da kümes hayvanları ciddi şekilde etkilendi ve virüs, birçok memeli türüne de yayıldı. Fareler, vizonlar, sincaplar, keçiler, tilkiler, su samurları, ayılar, dağ aslanları, foklar, yunuslar ve ev kedileri gibi çeşitli hayvanlar enfekte oldu. Bu durumdan hayvanat bahçeleri de etkilendi. Washington’daki bir koruma alanındaki büyük kedilerin yarısından fazlası öldü.
Geçen ayın sonunda, kuş gribi hastalığına yakalanan Amerikalı sayısı 66'ya yükseldi. Oysa önceki iki yılda bu sayı sadece 2 idi. Ancak iyi haber şu ki, çoğu insan, hastalığı doğrudan tavuklar ya da sığırlardan kaptı ve hastalık çok hafif seyretti.
ABD'li emekli adam ve Vancouver’daki genç kızda bulunan mutasyonlar, bu virüsün daha tehlikeli hale gelme olasılığını artırıyor. Genç kız, henüz bilinmeyen bir kaynaktan kuş gribine yakalanmış ve Kasım ayından bu yana hastanede tedavi altına alınmıştı. Virüsün ciddi bir tehdit haline gelmesi için daha fazla evrimleşmesi gerekiyor ancak şimdiden ciddi endişelere yol açmış durumda. Minnesota Üniversitesi’nden Profesör Michael Osterholm, bu durumu bir kapının açılmasına benzetiyor. Virüs henüz bu kapıyı tamamen açmış değil ama bir anahtar üretildi ve bu, kilidi döndürebilecek bir aşamaya geldi.
Virüsün sığırlar arasında yayılmasının, tehlikeyi yedi kat artırdığı belirtiliyor. Kuş gribi, mevsimsel grip ile birleştiğinde, öksürük ve hapşırık yoluyla kolayca yayılabilecek hale gelebilir. Daily Mail'de yer alan habere göre, eğer bir pandemi başlarsa, bunun durdurulması son derece zor olacaktır. Şu ana kadar, kuş gribine yakalanan 900 kişiden neredeyse yarısı hayatını kaybetti. Bu korkunç ölüm oranı, enfeksiyonlar yayıldıkça azalabilir ancak bazı uzmanlar, ölüm oranının yüzde 25-30’a kadar çıkmasından endişe ediyor. Bu oran, Covid-19’un ölüm oranının çok daha üzerinde.
Uzmanlar, yeni bir pandemi durumuna karşı hazırlık için daha iyi aşılar geliştirilmesi, antiviral ilaç stoklanması ve bunların hızlı bir şekilde dağıtılabilecek yollarının bulunması gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, bu tür bir salgını engelleyebilmek için daha güçlü sağlık altyapıları kurmak da oldukça önemli.