Araçlara alkol kilidine ilişkin teknik şartname Resmi Gazete'de yayınlandı. Uygulamanın yakında yürürlüğe girmesi bekleniyor. Düzenleme öncesi sistemin nasıl devre dışı bırakılacağını ilişkin bazı fikirler ortaya atıldı, sistemin işlemeyeceğini savunanlar da var. Araç alkol kilidi cihazlarını devre dışı bırakmak hem zor hem de ciddi yasal yaptırımı olan bir girişim.
Araçlara alkol ölçer cihazların takılmasına ilişkin önemli bir adım atıldı. Resmi Gazete'de teknik şartnamenin yayınlanmasının ardından, bazı farklı görüşlere sahip olanlar, bu sistemin nasıl devre dışı bırakılacağını veya kandırılacağını tartışmaya başladı.
Avrupa'daki birçok ülkede sistem kullanılıyor. Örneğin, İspanya'da "Alcolock" olarak adlandırılan sistemle, sürücü, aracını çalıştırmadan önce alkolmetreye üfleyerek kandaki alkol seviyesini ölçtürmek zorunda. Sistem 25 saniyede gelecek sonuca görece, alkol oranının izin verilenin üzerinde çıkması halinde sistemin motorun çalıştırmasına izin vermiyor. Alkıl kilidi cihazında sahtekarlığı önlemek için parmak izi tanıma, yüz algılama veya dijital fotoğraf teknolojileri de kullanılıyor.
Sistemin nasıl devre dışı bırakılacağını tartışanların yöntemleri, kural koyucu tarafından da biliniyor. Sorular ve yanıtlarla konuya yakından bakalım:
- Alkol kilidini başkasına üfletirsem araba çalışır mı?
Alkol kilidini devre dışı bırakmanın en kolay yolu, bir başkasına üfletip aracı çalıştırmak ve kullanmak gibi görünüyor. Bu yöntem kesinlikle mantıklı değil. Modern alkol kilitlerinde hem kamera hem de yolculuk sırasında test özellikleri var. Arabayı kilidi başkasına üfletip çalıştırsanız bile, kamera kaydı sizi ele verir ayrıca, yolculuk sırasında arada bir sistem yeniden üflemenizi isteyecektir. Ayrıca, herhangi bir trafik kontrolünde yakalanmanız halinde ağır para cezasının yanısıra, ağır cezada da yargılanırsınız.
- Soğan, sarmısak, nane veya gargara ile alkol kokusunu bastırsam olur mu?
Bu yöntem, alkol metre ve alkol kilitlerini en klasik aldatma yöntemi gibi olarak bilinse de de işe yaramaz. Modern alkol ölçüm cihazlarının tümü, bu bitki ve maddelerin içinde alkolü ayırt edebiliyor. Ayrıca, gargara ve nane sakızları ek olarak ağızda alkol oluşturabilir. Sistemini kandırmak zor olacağı gibi, alkol kilidi uygulaması sonrasında da yine trafik kotrolleri var, yakalanma riski yüksek ve ayrıca bu şekilde bir kazaya karışanlar ağır suç işlemiş sayılacaktır.
- Alkol kilidine nefes yerine hava bassam olur mu?
Yeni tip cihazlar, nefes sıcaklığı gibi faktörleri dikkate aldığı için, sistemi kandırmak mümkün değil. Cihaza basınçlı hava verirseniz araç çalışmaz ve normal insan nefesi basıncı kadar basınç algılayana kadar üflemeye devam etmenizi ister, aracı çalıştıramazsanız.
- Alkol kilidini söküp araç kullansam olur mu?
Bu yöntem cihaz söküldüğü için yasalara karşı suç olur ve ağır ceza ile karşı karşıya kalınır. Sistem, her türlü müdahaleyi kayıt altına alacak şekilde tasarlanıyor. Söküp taktığınızda veriyi işleyecektir. Böyle bir yöntem için her alkollü araç kullanıldığında yeni cihaz almak gerekebilir. Bu yöntem sürdürülebilir olmaz ayrıca sürekli suç işlenmiş olacağı için ağır cezada yargılanma riski var. Türkiye'deki yönetmeliği göre alkol kilidi, aracın çalışmasını engelliyor, hareket halinde durmasını sağlayamayacak.