Rusya'nın Nükleer, Biyolojik ve Kimyasal Koruma Birlikleri'nin şefi olan Igor Kirillov, elektrikli bir scooter'a gizlenmiş bomba ile bir apartmanın önünde öldürüldü. Suikastın ardından birçok komplo teorisi ortaya atıldı. Peki Ukrayna istihbaratı, hedefi nasıl tuttturdu? Bombayı nasıl yerleştirdiler? (Haber: Derya Doğan)
Rusya'nın başkenti Moskova, 17 Aralık'ta gündeme oturan bir saldııya uyandı. Parçalanmış bir apartman bloğunun önünde, karıla kaplı yerin üzerinde iki cansız beden yatıyordu. Enkaz kaldırıma saçılmıştı: Kırık camlar, tuğlalar, kapı çerçeveleri ve büyük bir patlamayla bir köşeye savrulmuş bir e-scooter.
Yerel saatle sabah 6.12'de iki adam bir apartmandan çıkarken patlama gerçekleşti. Hedef alınanlardan biri Rus ordusunun kimyasal silahlar bölümünün başındaki Korgeneral Igor Kirillov'du. Rusya'nın Nükleer, Biyolojik ve Kimyasal Koruma Birlikleri'nin şefi olan Kirillov, elektrikli bir scooter'a gizlenmiş bombanın patlaması sonucu yardımcısıyla birlikte apartmanının önünde öldürüldü. Kirillov, Moskova'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü savaşın kilit oyuncularından biriydi. Diğeri ise yardımcısıydı.
Suikast, Moskova'nın güneydoğusundaki banliyö bölgesinde, Ryazansky Caddesi üzerinde meydana geldi. Ukrayna istihbaratı (SBU) saldırının sorumluluğunu üstlendi. Generalin ölümü SBU'nun bugüne kadarki en cüretkar operasyonuydu. Saldırının, Kremlin ve ordunun üst düzey isimleri arasında panik ve korku yaratmak için tasarlandığı belirtiliyor.
Ukrayna'nın bombalamayı nasıl gerçekleştirdiği konusunda spekülasyonlar başladı. Saldırıdan 24 saat önce SBU, Kirillov'u savaş suçu işlemekle itham etmiş ve fotoğrafını kırmızı renkte “Şüpheli” ibaresiyle yayınlamıştı. SBU, generalin yasaklı kimyasal silahların savaş alanında toplu olarak kullanılması emrini verdiğini ve bunun sonucunda 2 binden fazla Ukraynalı askerin çeşitli derecelerde kimyasal zehirlenme ile hastanelere ve diğer tıbbi kurumlara kaldırıldığını bildirdi. Ekim ayında Kirillov'a yaptırım uygulayan İngiltere ve ABD, Rusya'yı zehirli madde kloropikrin kullanmakla suçladı.
The Guardian gazetesinin haberinde, bir teoriye göre patlayıcı yüklü scooter'ın dün sabah saat 4 sıralarında Sreda konutlarının önüne yerleştirildiği belirtildi. Cihaz daha sonra cep telefonu ya da telsiz sinyaliyle uzaktan tetiklendi. Bu planın işleyebilmesi için bombacının binayı izlemesi ve Kirillov ile yardımcısının karanlıkta ortaya çıkacağı anı beklemesi gerekiyordu. Rus medyası, soruşturmacıların çeşitli teoriler üzerinde durduğunu söyledi. Bombacı ve suç ortakları yakınlarda bir daire kiralamış ve dürbünle girişi taramış olabilir. Ya da park halindeki bir arabada oturmuş olabilirler. Üçüncü bir versiyon ise Ukraynalı bilgisayar korsanlarının kompleksin güvenlik kameralarına erişim sağladığını ve uzaktan izlediğini öne sürdü.
Kremlin yanlısı Kommersant gazetesi, Rusya Soruşturma Komitesi'nin scooter'a koli bandıyla bir el yapımı patlayıcı bağlandığına inandığını bildirdi. Bombanın plastik patlayıcılarla dolu ve nispeten küçük olduğu, yaklaşık 300 gram TNT'ye eşdeğer olduğu belirtildi. Cihaz, scooter'ın farının içine gizlenmiş ya da sapına yapıştırılmış olabilir. Yöntem ne olursa olsun, sonuç SBU'nun klinik bir etkinlikle hareket ettiğini gösteriyor. Vladimir Putin'in 2022'deki geniş çaplı işgalinden sonraki aylarda teşkilat, düşman propagandacıları olarak gördüğü hedeflere bir dizi saldırı düzenledi. Görünürdeki amaç, Rus güçlerinin ülke genelinde ilerlediği bir dönemde ülke içinde morali yükseltmekti.
Ağustos 2022'de SBU, aşırı milliyetçi ideolog Alexander Dugin'in kızı Darya Dugina'nın kullandığı bir arabayı Moskova dışında havaya uçurmuştu. Dugin, Rusya Devlet Başkanı'nın yakın bir müttefiki. Ertesi yıl nisan ayında, savaş yanlısı bir askeri blog yazarı olan Vladlen Tatarsky, St Petersburg'da bir kafede meydana gelen patlamada hayatını kaybetti. Bomba, altın bir heykelin içine gizlenmişti. Yetkililer Darya Trepova adlı bir Rus kadını tutukladı ve şubat ayında Sibirya'daki bir hapishane kolonisinde ölen Rus muhalefet lideri Aleksey Navalni'nin destekçisi olduğunu iddia etti. Aralık 2023'te kimliği belirsiz bir saldırgan, savaştan kısa bir süre önce Moskova'ya iltica eden eski bir Ukrayna milletvekili olan Illia Kyva'yı vurarak öldürdü.
Moskova'da bir parkta gerçekleşen bu saldırının ardından SBU strateji değiştirmiş gibi görünüyor. Kiev'deki kaynaklar, teşkilatın blog yazarlarını ve hainleri hedef almayı bırakmaya karar verdiğini öne sürüyor. Bunun yerine, Ukraynalıların öldürülmesinden bizzat sorumlu olan kilit askeri ve teknik personel olan Rus komutanların peşine düşecek. Bir kaynak, “Uzmanların peşinden gitmeye karar verdik” dedi.
Kommersant gazetesinin bildirdiğine göre Rus General Igor Kirillov’un öldürülmesine ilişkin iki şüpheli gözaltına alındı. Rusya Soruşturma Komitesi de Özbekistan vatandaşının, Rus generali öldürme suçlamasıyla gözaltına alındığını açıkladı. Komitenin aktardığına göre şüpheli, Ukrayna İstihbarat servisi tarafından işe alındığını söyledi.